Psychiatrisch patiëntenrecht

Dit rechtsgebied richt zich voornamelijk op de rechten van mensen, die (gedwongen) zijn opgenomen in een verpleeghuis, een zwakzinnigeninrichting of een psychiatrische instelling.

In de wet is geregeld dat iemand in een dergelijke situatie bij een gedwongen opname recht heeft op de kosteloze bijstand van een advocaat.

De advocaat ziet er op toe dat bij verplichte zorg de wettelijke regels in acht worden genomen en kijkt samen met de cliënt of er misschien alternatieven zijn. De advocaat verdedigt de rechten van de cliënt bij een eventuele rechtszitting.

Vanaf 1 januari 2020 zijn op dit rechtsgebied drie nieuwe wetten van kracht: de Wet Forensische Zorg, de Wet Zorg en Dwang (WZD) en de Wet Verplichte Geestelijke gezondheidszorg (WvGGZ).

De Wet Verplichte Geestelijke Gezondheidszorg stelt de zorg centraal, waarbij een opname geen voorwaarde meer is voor het verlenen van verplichte zorg. De zorg volgt de patiënt en kan toegepast worden op de plek waar de patiënt is, bijvoorbeeld thuis.

De Wet Zorg en Dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie).